Ολόκληρο ζωή

Σκέφτομαι πότε θα ανηφορίσουμε στη Ραψάνη για να κόψω τα τριαντάφυλλα που αρχίζουν και προσκυνούν τα χόρτα και να χαζεύω δίπλα τα νέα μπουμπούκια και να τα βάζω στο βάζο και να μοσχοβολάει όλο το σπίτι. Όσα τριαντάφυλλα μου χάρισαν μέχρι τώρα ποτέ δεν μύριζαν τριαντάφυλλο... Να δω τον ουρανό και να είναι τόσο κοντά μου που λες κι αν σηκωθώ στις μύτες θα τον πιάσω και το φως από το φεγγάρι να είναι πιο δυνατό και να αφήνομαι στην ηρεμία της φύσης και στον ήχο των τρεχάμενων νερών και να πίνω ένα νερό που δεν ήπια ποτέ στην πόλη και να αναπνέω έναν αέρα που δεν έχει εδώ και να ψήνουμε στο τζάκι και να βγάζουμε έξω μετά την σχάρα και να ανοίγεις την πόρτα για να φέρεις κι άλλα ξύλα και να βλέπεις ένα μικρό γατάκι να την γλύφει και να μην φωνάζεις τσιτ αλλά να την φωνάζεις να μπει μέσα κι αυτή να σε κοιτάει με τα γατίσια μάτια της και να μην φεύγει αλλά ούτε να έρχεται και να χρειαστούν πολλά σαββατοκύριακα μέχρι να την κάνεις να σε αγαπήσει και να σε εμπιστευτεί και να έρχεται πια μέσα και να κάθεται στα γόνατα σου δίπλα από το τζάκι και να γουργουρίζει και να μπήγει απαλά τα νύχια της στο παντελόνι σου. Θέλω να πάμε να δούμε τα κατσαρά μαρούλια μας να μεγαλώνουν και τα άλλα τα ίσια ακόμα και να σπάζουμε καρύδια και να ψήνουμε κάστανα στο τζάκι κι ας μην μάθαμε ακόμη να τα ψήνουμε καλά και να μην θέλω με τίποτα να έρθει η ώρα που θα γυρίσουμε πίσω , γιατί μ'αρέσει αυτό το χοντρό κρύο χωρίς υγρασία που σε κάνει και κοιμάσαι βαθιά και ήρεμα κάτω από τις χοντρές κουβέρτες και ο ελληνικός το πρωί που μόνο εδώ μπορείς να τον απολαύσεις όπως πρέπει, να φαίνεται κι αυτός ακόμη πιο γευστικός και το διάβασμα εδώ είναι πιο ευχάριστο και ο χρόνος να κυλάει αλλιώς και να είναι σαν εδώ να ζεις ολόκληρος , χωρίς κάτι να λείπει και σαν γυρίζω πίσω στην τσιμεντένια πόλη με τις πιλοτές και τα διαμερίσματα, σαν να μην έχει χρώμα τίποτα, σαν να μην υπάρχουν μυρωδιές και ουρανός να μην φαίνεται μέσα από τέντες , κεραίες και πολυκατοικίες και οι κάδοι να είναι γεμάτοι και οι άνθρωποι πια να τρώνε από εκεί και να μαλώνουν με τις γάτες της πόλης για το ποιος θα αρπάξει το καλύτερο μεζεδάκι κι εγώ να στριφογυρνάω τα βράδια στο σπίτι και να μην μπορώ να κοιμηθώ κι εδώ ο πρωινός καφές να μην έχει γεύση παρά μονάχα τουλάχιστον τρία ευρώ  και αντί για βιβλία και γνώση να μένω αποχαυνωμένη μπροστά από οθόνες και το νερό της βροχής να μην κάνει το χώμα να μυρίζει αλλά να ρουφιέται από τους υπονόμους και η υγρασία να μην είναι μικρές διαμαντένιες σταγονίτσες στα φύλλα αλλά θολούρα στα παρπρίζ. Αύριο θα είναι Σάββατο και το σάββατο θα το ζήσουμε τουλάχιστον ολόκληρο ζωή ....

σ.χ 

A weekend in Rapsani

Ποτίζοντας στη Ραψάνη

Μαρούλια- Κρεμμυδάκια κ.α 

Πλάνα αρχείου

Πάει κι αυτό το Πάσχα, θα μπορούσε κάλλιστα να καλυφθεί και με πλάνα αρχείου. Προστέθηκαν κάποιες φάτσες, λείπανε μερικά αγγλό-γερμανικά από το τραπέζι αλλά «παρών» έδωσε όπως και κάθε χρόνο το αρνί πλάι στο κοκορέτσι. Γέλια είχαμε, χορούς είχαμε και το τζάκι αναμμένο! Καταπιεζόταν ο πολύγλωσσος πατέρας , που μιλούσε στα αγγλικά στον συνταξιούχο εισαγγελέα, ενώ εκείνος του απαντούσε «Δύο είναι τα μειονεκτήματα μου, ότι είμαι κοντός και δεν ξέρω ξένες γλώσσες» . Ο δεκαοχτάχρονος, ξάδερφος από τον Βόλο, έκανε όνειρα πως φέτος είναι το τελευταίο Πάσχα που βλέπει τις φάτσες μας για την ακρίβεια ήταν και το πρώτο αφού ονειρεύεται να γίνει εμποροπλοίαρχος  στην Ύδρα…

Κάπως έτσι πέρασε και φέτος το Πάσχα στη Ραψάνη, διαβάζοντας τα άπαντα του Καρυωτάκη, το 10 του Καραγάτση, τους Προσανατολισμούς του Ελύτη (το πήρα από την δημοτική βιβλιοθήκη της Λάρισας, είναι εκδόσεις του 1987 και με ημερομηνία εισαγωγής στην βιβλιοθήκη το 1989 και όλες οι σελίδες ήταν άκοπες. Συμπέρασμα, τόσα χρόνια δεν το διάβασε κανείς…), όσο για το Μπολιβάρ  του Εγγονόπουλου , μαγευτικό , ίσως γιατί το διάβασα από την δεύτερη έκδοση (Ίκαρος 1962) οι σημειώσεις για το ποίημα στο τέλος είναι κατατοπιστικότατες, χωρίς αυτές ίσως να μην καταλάβαινα και τίποτα για το ποίημα αλλά και πάλι μου ήρθε να βάλω τα κλάματα από τα νεύρα. Η συγκεκριμένη έκδοση εμπεριείχε και οκτώ έγχρωμους πίνακες του Εγγονόπουλου, τους οποίους δεν βρήκα ποτέ γιατί απλά τους είχανε κλέψει…

Εκείνο που με ταρακούνησε περισσότερο ήταν η συνέντευξη του Στίβεν Πρέσσφιλντ στον Μάκη Προβατά στο μεγαλοσαββατιάτικο ΒΗΜagazino . Ξαναγράφω εδώ μερικές από τις απαντήσεις του.

Είναι τελικά η επιτυχία απλώς μια κατάσταση του μυαλού;

"Όταν ζεις σε μια κατάσταση  μετριότητας νιώθεις καλά και ασφαλής . Γιατί είσαι ήδη στον πάτο και δεν κινδυνεύεις να πας παρακάτω. Δεν είσαι εκτεθειμένος σε τίποτε, κάνεις παρέα με φίλους, που και αυτοί είναι στην ίδια κατάσταση με εσένα, και είστε όλοι μια χαρά. Όταν όμως αποφασίσεις να ρισκάρεις, να βγεις μπροστά και να γράψεις εσύ το βιβλίο της ζωής σου, να εμφανιστείς επί σκηνής και να εκτεθείς, με την πιθανότητα να εξευτελιστείς και να νιώσεις πραγματική αποτυχία, τότε έρχεται ο φόβος της επιτυχίας και η αντίσταση σου που λέει: «Μια χαρά είσαι όπως είσαι, γιατί να αλλάξεις ;». Αυτός είναι ο φόβος της επιτυχίας. Οι άνθρωποι δεν τον αντιλαμβάνονται ιδιαίτερα, όμως υπάρχει, και τους συγκρατεί από το να κάνουν σπουδαία πράγματα στη ζωή τους.»

(Αχ, εγώ που τον αντιλαμβάνομαι αυτό τον φόβο; Εγώ που περνάω καλά και νιώθω ασφαλής στην μετριότητα μου; Όσο για τους φίλους μου, εκείνοι κι αν έχουν πιάσει πάτο άρα με τραβάνε κι εμένα πιο κάτω… )

Κάποιος έχει πει ότι «Κάθε φορά που ένας φίλος μου πετυχαίνει, κάτι σπάει μέσα μου»

«Υπάρχει μεγάλη αλήθεια σε αυτό. Όλοι μας έχουμε παρατηρήσει ότι όταν κάποιος αποφασίσει να ρισκάρει για να επιτύχει και να πάρει την τύχη στα χέρια του, συνήθως όλοι, ακόμη και η οικογένεια του, προσπαθούν να τον αποτρέψουν και να τον τραβήξουν κάτω»

Πιστεύεται ότι το κύριο καθήκον ενός συγγραφέα, κυρίως ιστορικού, είναι να «απογοητεύσει» τη χώρα του;

«Μου αρέσει αυτό. Πιστεύω επίσης ότι πρέπει να είσαι απόλυτα ειλικρινής. Και ας απογοητεύσεις και την οικογένεια σου . Και όλους αν χρειαστεί.

Και  μερικές τελευταίες γραμμές από τη συνέντευξη.

«Ξεκουνήσου και άσε το βόλεμα, γιατί δε θα βγάλεις άκρη. Μόνο ο καθένας μας μπορεί να πάρει τη ζωή του στα χέρια του και να την βελτιώσει ή να την αλλάξει!

Όλη μας η ζωή είναι μια πάλη με την αυτοκαταστροφη και τις δυνάμεις που μας υπονομεύουν εσωτερικά: η τεμπελιά, η αναβλητικότητα, η αλαζονεία, ο φόβος είναι μερικά ελαττώματα που πρέπει να διαχειριστούμε. (Κοίτα να δεις λίγο πολύ από όλα έχω!)

Χριστός Ανέστη λοιπόν σε όλους σας, φιλιά πολλά και ιδιαίτερα στον Πύργο που μου λείπει και στη Μαρία  που με διαβάζει από εκεί… 


ΣΤΙΒΕΝ ΠΡΕΣΣΦΙΛΝΤ

Στα αμπέλια της Ραψάνης

Αμφιθεατρικό χωριό στους πρόποδες του Ολύμπου που φημίζεται για το κρασί του

Hμερομηνία : 19-04-10

Του Ντινου Κιουση

kathimierini.gr


Στον δρόμο για τη Ραψάνη, εκεί στην κοιλάδα των Τεμπών, προσέξτε μην σας μπερδέψει ο σταθμός του ΟΣΕ που βρίσκεται πάνω στην Εθνική Οδό και γράφει «ΡΑΨΑΝΗ», καθώς και τα λίγα σπίτια που υπάρχουν γύρω γύρω.

Αυτός είναι ένας νέος οικισμός λίγων δεκαετιών. Το χωριό βρίσκεται 8 χλμ. μακρύτερα σκαρφαλωμένο σε πλαγιά. Κτισμένο αμφιθεατρικά σε ύψος 550 μ., στη βόρεια πλευρά των στενών, στους πρόποδες του Ολύμπου, ανήκει διοικητικά στον Δήμο Κάτω Ολύμπου. Εχει 1.000 περίπου κατοίκους που ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την αμπελουργία. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς κατοικήθηκε η Ραψάνη. Πιθανώς ιδρύθηκε τον 10ο μ.Χ. αιώνα από την ένωση μικρών κοντινών οικισμών με το όνομα Ολυμπιάδες, ενώ κατά τον μύθο η Ραψάνη ήταν μια πανέμορφη, δυναμική γυναίκα που πρωτοστάτησε για την συνένωση των οικισμών.

Είναι σίγουρο πως το χωριό υπήρχε κατά τη βυζαντινή περίοδο και αυτό το γνωρίζουμε από την Αννα Κομνηνή (1140), όταν ο Αλέξιος Κομνηνός εκστρατεύει κατά του Βασμούντα, που πολιορκεί τη Λάρισα, περνώντας μέσα από τη Ραψάνη. Πάντως, για την ονομασία της η επικρατέστερη εκδοχή είναι πως προήλθε από τους σχιστόλιθους (ραψάνες) της περιοχής. Την εποχή της Τουρκοκρατίας ήταν ένα από τα πλουσιότερα χωριά με ζωηρή πνευματική κίνηση. Υπήρξε κέντρο παραγωγής μεταξιού και κόκκινων νημάτων που εξάγονταν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τον ιστορικό Γιάννη Κορδάτο τα προϊόντα της συναγωνίζονταν αυτά των γειτονικών Αμπελακίων. Η Ραψάνη, όπως και η γειτονική Κρανιά είχαν κάποια ειδικά προνόμια επί Τουρκοκρατίας ως «βακούφιον της Σουλτάνας», έτσι για παράδειγμα, εκεί δεν κατοικούσαν Τούρκοι.

Κρασιά ΟΠΑΠ

Σήμερα η Ραψάνη είναι πανελληνίως, αν όχι παγκοσμίως γνωστή για τα κρασιά της. Οι Ραψανιώτες έκαναν κρασί από τότε που έκτισαν το χωριό τους. Οταν στις αρχές του 19ου αιώνα η σηροτροφία και η υφαντουργία συρρικνώθηκαν, στράφηκαν σχεδόν αποκλειστικά στην αμπελουργία. Η φήμη του οίνου της Ραψάνης οδήγησε το ελληνικό κράτος ήδη από το 1932, στην επίσημη αναγνώρισή του ως ονομασίας προέλευσης, εποχή κατά την οποία το 53% του εισοδήματος των Ραψανιωτών προερχόταν από την αμπελουργία. Το ΡΑΨΑΝΗ ΟΠΑΠ παράγεται από την συνοινοποίηση τριών γηγενών κόκκινων ποικιλιών: το Ξινόμαυρο, το Σταυρωτό και το Κρασάτο. Το κλίμα της Ραψάνης είναι από τα ωραιότερα της Θεσσαλίας. Οι κάτοικοι λένε πως το καλό κλίμα, τα νερά και το κρασί τους είναι αυτό που τους «τρέφει» και τους δίνει χρόνια.

Τα αξιοθέατα

Στο χωριό σώζονται μόνον δύο παλιά αρχοντικά από την περίοδο της ακμής του, που αντικατοπτρίζουν τη μεγάλη ευημερία που γνώρισε η περιοχή εκείνη την περίοδο. Ομως υπάρχουν 22 εκκλησίες και ξωκλήσια, κάποια εξαίρετης αρχιτεκτονικής. Στα 100 μ. από τα τελευταία σπίτια του χωριού, μέσα σε ένα κατάφυτο τοπίο υπάρχει το ξωκλήσι του Ιωάννη του Προδρόμου.

Η επιγραφή στο υπέρθυρο αναγράφει πως ανεγέρθηκε και αγιογραφήθηκε το έτος 1546 «ΕΞΟΔΟΥ ΚΟΠΟΥ Κ(ΑΙ) ΜΟΧΘΟΥ ΤΩΝ ΑΝΤΙΜΟΤΑΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΡΑΨΑΝΗΣ...»

Σε ένα περίπου χλμ., στην αρχή της απέναντι πλαγιάς, σε μια περιοχή γεμάτη τεράστιες βελανιδιές βρίσκεται το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων. Σώζεται μόνον η βυζαντινή εκκλησία με όμορφες αγιογραφίες που θα σας θυμίσουν Μετέωρα. Η Αγία Τράπεζα χρονολογείται από τον 10ο αιώνα, ενώ το ξυλόγλυπτο τέμπλο από τον 13ο αιώνα.

Στο μέσο περίπου της διαδρομής από την Εθνική Οδό στη Ραψάνη υπάρχει δρόμος που οδηγεί στο παλιό μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα (18ος αιώνας) κτισμένο μέσα σε πυκνή βλάστηση.

Αν συνεχίσετε τον δρόμο από τη Μονή των Αγίων Θεοδώρων θα φτάσετε στην κορφή του Προφήτη Ηλία όπου θα έχετε κυριολεκτικά στα πόδια σας την κοιλάδα των Τεμπών.

Αν έχετε σπηλαιολογικά ενδιαφέροντα τότε στη θέση «Ρούτσι», 7 χλμ. από τη Ραψάνη θα βρείτε το πρώτο σπήλαιο μήκους 140 μ. και το δεύτερο στα δυτικά, μήκους 400 μ. στα 3 χλμ. από το χωριό.

Τέλος, αξίζει να επισκεφθείτε τον Πυργετό που είναι και η έδρα του Δήμου Κάτω Ολύμπου. Το χωριό είναι κτισμένο στους πρόποδες του Ολύμπου και η ευρύτερη περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως βιότοπος, καθώς από εδώ ξεκινάει το Δέλτα του Πηνειού. Στη θέση Λιβάδι υπάρχουν υπολείμματα γέφυρας ενετικής κατασκευής. Στον Πυργετό δολοφονήθηκε ο πρωτοπόρος του αγροτικού κινήματος Μαρίνος Αντύπας (1873-1907).

Η μνήμη του τιμάται με πολιτιστικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις στα τέλη Μαρτίου ή στις αρχές Απριλίου.

Χρήσιμες πληροφορίες

Πώς θα πάτε:

Απέχει από την Αθήνα 390 χλμ. Με το Ι. Χ. μετά τα Τέμπη θα στρίψετε αριστερά στην πινακίδα. Το χωριό απέχει 8 χλμ. περίπου από την Εθνική. Αν έρχεστε από Θεσσαλονίκη θα διανύσετε 125 χλμ. και πριν από τα Τέμπη στρίβετε δεξιά.

Πού θα μείνετε:

Ξενώνας «Ισβορος». Βρίσκεται στη μέση της απόστασης από την εθνική για το χωριό. Τηλ. 24950-61.535.