Η επιλογή…οι επιλογές

Αρχίζω να εξηγώ την «εγκατάστασή»μου σ’ όλους εκείνους που κρίνω ότι γνωρίζω αρκετά.
Δεν θα ήταν τίμιο να τους το κρύψω αφού πρόκειται να δράσουμε μαζί.
Την «εγκατάστασή» μου την είχα ήδη εξηγήσει στον Σ., σχεδόν κατά τύχη, γιατί ήρθε στην κουβέντα, στο εργοστάσιο.
Του είχα πει πως δεν ήμουνα εργάτης στην πραγματικότητα, ότι είχα τελειώσει τις σπουδές μου για καθηγητής.
Με άκουγε μ’ έναν επιεική σκεπτικισμό, εκφράζοντας μιαν έκδηλη αμφιβολία για το ότι μπορούσε να διαλέξει κανείς μια τέτοια ζωή δίχως να τον υποχρεώσουν.
Έμοιαζε λίγο με την αντίδραση του κρατούμενου στον οποίο ο καινούργιος, που μόλις έχει φτάσει στο κελί, δηλώνει:
«Εγώ είμαι ειδική περίπτωση, είμαι αθώος!».
Λέγε ότι θες φίλε μου, σκέφτεται ο παλιός, το ξέρουμε το παραμύθι.

Αργότερα όμως, όταν διωγμένος από τον ιδιοκτήτη του, ήρθε να μείνει στο σπίτι για μερικές μέρες, πείστηκε από τους σωρούς τα βιβλία και τα χαρτιά.
«Θα μπορούσες δηλαδή να είσαι καθηγητής και να δουλεύεις σ’ ένα γραφείο; -Ναι».
Δεν μου απάντησε τίποτα αλλά τα μάτια του έλεγαν: «Είσαι τρελός».

Έξω από το εργοστάσιο, η «εγκατάσταση» φαίνεται θεαματική, οι εφημερίδες την έχουν κάνει πραγματικό μύθο.
Ιδωμένη από το εργοστάσιο, δεν είναι τίποτα το τρομερό.
Ο καθένας απ’ αυτούς που δουλεύουν εδώ έχει μια περίπλοκη ατομική ιστορία συχνά πιο συνταρακτική και πιο περιπετειώδη από εκείνη του φοιτητή που έγινε προσωρινά εργάτης.

Η μόνη πραγματική διαφορά με τους συντρόφους μου στο εργοστάσιο – ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται και πολλοί ευκαιριακοί εργάτες που ήρθαν από το χωρίο ή από άλλες χώρες – είναι πως εγώ θα μπορούσα πάντα να ξαναβρώ τη θέση μου, σα διανοούμενος.

Ζω τον κόπο μου όπως αυτοί αλλά είμαι ελεύθερος να καθορίσω τη διάρκειά του.
Νιώθω έντονα αυτή τη διαφορά, σαν μια ιδιαίτερη ευθύνη.
Δε μπορώ να την εξαφανίσω.
Η καταπίεση, όση κι αν είναι, ποτέ δε θα μπορέσει να με χτυπήσει το ίδιο σκληρά μ’ αυτούς.
Υπόσχομαι στον εαυτό μου να μείνω στο εργοστάσιο όσο δε θα με διώξουν, όποια κι αν είναι η έκβαση του αγώνα μας, όση κι αν είναι η καταπίεση.
Σε καμία περίπτωση δε θα ζητήσω από μόνος μου να φύγω.


Ρομπέρ Λινάρ