Ο ΓΙΟΥΓΚΕΡΜΑΝ είναι το τρίτο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση και ο συγγραφέας έχει αναπτύξει κάπως τις αφηγηματικές του ικανότητες και έχει κάνει ουσιαστικά βήματα για την κατάκτηση του μυθιστορήματος. Είναι ένα ώριμο έργο και από την άποψη της μορφής και από την άποψη της εξέλιξης του βασικού ήρωα. Ο Καραγάτσης, χάρη στη δημιουργική του φαντασία, απομακρύνεται από τις εμπειρικές αφορμές στις οποίες βασίστηκε για να γράψει το μυθιστόρημα και συνθέτει ελεύθερα το μύθο του. Αν αναλογιστούμε επίσης ότι παρά την έξαρση της ατομικότητας που παρουσιάζει ο ήρωας Βασίλης Κάρλοβιτς Γιούγκερμαν, η ευρύτερη εποπτεία του συγγραφέα αγκαλιάζει πολλά κοινωνικά επίπεδα και εδώ είναι που θα πρέπει να εστιάσουμε. Οι ήρωες του Καραγάτση στο “Γιουγκερμαν¨ είναι άνθρωποι διαφόρων κοινωνικών τάξεων με τους οποίους έρχεται σε επικοινωνία ο ήρωας.
Το κοινωνιολογικό εύρος δεν είναι περιορισμένο και μια μεγάλη ποικιλία ανθρώπινων τύπων, κοινωνικών ομάδων και τόπων εναλλάσσονται στο μυθιστόρημα. Άρα εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι έχουμε το κατάλληλο έδαφος και το κατάλληλο εύρος για την ανάλυση των γλωσσικών ποικιλιών που εμφανίζονται μέσα στο μυθιστόρημα.
Στο μυθιστόρημα, το οποίο δημοσιεύει στα τέλη του 1938 , ο Καραγάτσης διηγείται την άφιξη στον Πειραιά, μέσω Κωνσταντινούπολης, του Βασίλη Κάρλοβιτς Σωρίνεν, κόμη φόν Ρόττενπούργκ τσού Γιούγκερμαν, που ήταν Φιλανδός ανθυπίλαρχος στο 1ο Σύνταγα των Κοζάκων της Φρουράς του Ρώσου τσάρου και τη σταδιακή του άνοδο, στην Ελλάδα του μεσοπολέμου, σε μια θέση δύναμης και πλούτου. Παράλληλα, το μυθιστόρημα διηγείται την αφύπνιση της κοιμισμένης ανθρωπιάς του Βασίλη Γιούγκερμαν Σιγά, σιγά, κάτω προπαντός από την επίδραση κάποιων γυναικών, η αληθινή του προσωπικότητα, αριστοκρατική, αναδύεται. Η έννοια της αριστοκρατίας παίζει μεγάλο ρόλο στην κοσμοθεωρία του Καραγάτση γενικά αλλά και ειδικά στο μυθιστόρημα του «Γιούγκερμαν». Οι αριστοκράτες με τους νεόπλουτους δεν μοιάζουν μεταξύ τους, κι αυτό βεβαίως ο συγγραφέας μας το δίνει με διάφορους τρόπους μέσα από το μυθιστόρημα του αλλά κυρίως μέσω από τις γλωσσικές διαφορές των ηρώων του που ανήκουν στη μια αλλά και στην άλλη κοινωνική κατηγορία αντίστοιχα, με πιο χαρακτηριστική την ημιμάθεα της Γαλλικής γλώσσας για τους νεόπλουτους.
Πολλοί είναι οι ήρωες του Καραγάτση στο «Γιούγκερμαν» που «πετούν» από κανένα γαλλικό προσπαθώντας να δώσουν μια αριστοκρατία στην υπόσταση τους αλλά στην προσπάθεια αυτή πετυχαίνουν ακριβώς το αντίθετο αφού συνήθως μιλούν λάθος ή απλός χρησιμοποιούν περιορισμένες εκφράσεις. Δεν είναι όμως μόνο αυτές οι γλωσσικές ποικιλίες που συναντούμε στο μυθιστόρημα. Κυρίαρχη είναι και η γλώσσα που μιλούσε όλη η χώρα την εποχή του τριάντα, σε γειτονιές, χαμόσπιτα, καταγώγια, στην Τρούμπα, στα μεγάλα αστικά κέντρα που διαμορφώνονται και αλλάζουν τη σύνθεση τους, ύστερα από την μικρασιατική καταστροφή αλλά και στην ελληνική επαρχία. Μέσα στο πλαίσιο της Ελλάδας του Μεσοπολέμου, πρέπει να προσεγγίσουμε τη γλώσσα και τις γλωσσικές ποικιλίες των ηρώων. Γιατί άραγε να ανησυχεί τόσο το θέμα της αριστοκρατίας τον Καραγάτση; Ας μην ξεχνάμε ότι ο Καραγάτσης (ψευδώνυμο του Δημήτρη Ροδόπουλου, (1908-1960) ήταν γόνος μιας αρχοντικής, κυριαρχικής οικογένειας, με πελοποννησιακές ρίζες που φθάνουν μέχρι την Επανάσταση. Η οικογένεια Ροδόπουλου κατάγεται από την Πάτρα.
Ο πατέρας του συγγραφέα μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας εγκαταστάθηκε στη Λάρισα . O Καραγάτσης ήταν το πέμπτο και τελευταίο παιδί της οικογένειας του τραπεζικού υπαλλήλου, Γεώργιου Ροδόπουλου, απόγονου οικογένειας αριστοκρατών γαιοκτημόνων και της Ανθής Μουλούλη, με καταγωγή από τον Τύρναβο της Θεσσαλίας. Αδέλφια του ήταν η Ροδόπη [που έπασχε από ψυχασθένεια], ο Νίκος, ο Κωνσταντίνος [επανειλημμένα βουλευτής, υπουργός και Πρόεδρος της Βουλής] και η Φωφώ. Το επάγγελμα του πατέρα του, τον οδήγησε στο να μεγαλώσει ζώντας τα παιδικά του χρόνια σε διάφορες Ελληνικές πόλεις, όπου ο πατέρας του υπηρέτησε ως διευθυντής τράπεζας, όπως ο Πύργος το 1908, το Αίγιο το 1910, η Θεσσαλονίκη το 1913, η Λάρισα το 1914, στα Χανιά στην Κρήτη το 1918 και από το 1919 έως το 1921 στην Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που σχεδόν οι περισσότερες από αυτές τις πόλεις στις οποίες έζησε ο Καραγάτσης αποτελούν μερικούς από τους χώρους δράσης του “ Γιούγκερμαν”.
Στην συνέχεια της εργασίας μας θα απαντήσουμε στα ερωτήματα: Τι είναι γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες, θα αναλύσουμε διεξοδικά τη γλώσσα και τις γλωσσικές ποικιλίες που συναντήσαμε στο μυθιστόρημα του Μ.Καραγάτση “Γιούγκερμαν” καθώς και το ιστορικό κοινωνικό πλαίσιο του Μεσοπολέμου μέσα στο οποίο κινούνται οι ήρωες του Γιούγκερμαν ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τις γλωσσικές ποικιλίες των ηρώων του μυθιστορήματος. Στο δημιουργικό κομμάτι της εργασίας θα ασχοληθούμε με την δημιουργία νέων διαλόγων με κάποιες από τις ήδη υπάρχουσες γλωσσικές ποικιλίες επιλεγμένων χαρακτήρων του μυθιστορήματος.
Στο μυθιστόρημα, το οποίο δημοσιεύει στα τέλη του 1938 , ο Καραγάτσης διηγείται την άφιξη στον Πειραιά, μέσω Κωνσταντινούπολης, του Βασίλη Κάρλοβιτς Σωρίνεν, κόμη φόν Ρόττενπούργκ τσού Γιούγκερμαν, που ήταν Φιλανδός ανθυπίλαρχος στο 1ο Σύνταγα των Κοζάκων της Φρουράς του Ρώσου τσάρου και τη σταδιακή του άνοδο, στην Ελλάδα του μεσοπολέμου, σε μια θέση δύναμης και πλούτου. Παράλληλα, το μυθιστόρημα διηγείται την αφύπνιση της κοιμισμένης ανθρωπιάς του Βασίλη Γιούγκερμαν Σιγά, σιγά, κάτω προπαντός από την επίδραση κάποιων γυναικών, η αληθινή του προσωπικότητα, αριστοκρατική, αναδύεται. Η έννοια της αριστοκρατίας παίζει μεγάλο ρόλο στην κοσμοθεωρία του Καραγάτση γενικά αλλά και ειδικά στο μυθιστόρημα του «Γιούγκερμαν». Οι αριστοκράτες με τους νεόπλουτους δεν μοιάζουν μεταξύ τους, κι αυτό βεβαίως ο συγγραφέας μας το δίνει με διάφορους τρόπους μέσα από το μυθιστόρημα του αλλά κυρίως μέσω από τις γλωσσικές διαφορές των ηρώων του που ανήκουν στη μια αλλά και στην άλλη κοινωνική κατηγορία αντίστοιχα, με πιο χαρακτηριστική την ημιμάθεα της Γαλλικής γλώσσας για τους νεόπλουτους.
Πολλοί είναι οι ήρωες του Καραγάτση στο «Γιούγκερμαν» που «πετούν» από κανένα γαλλικό προσπαθώντας να δώσουν μια αριστοκρατία στην υπόσταση τους αλλά στην προσπάθεια αυτή πετυχαίνουν ακριβώς το αντίθετο αφού συνήθως μιλούν λάθος ή απλός χρησιμοποιούν περιορισμένες εκφράσεις. Δεν είναι όμως μόνο αυτές οι γλωσσικές ποικιλίες που συναντούμε στο μυθιστόρημα. Κυρίαρχη είναι και η γλώσσα που μιλούσε όλη η χώρα την εποχή του τριάντα, σε γειτονιές, χαμόσπιτα, καταγώγια, στην Τρούμπα, στα μεγάλα αστικά κέντρα που διαμορφώνονται και αλλάζουν τη σύνθεση τους, ύστερα από την μικρασιατική καταστροφή αλλά και στην ελληνική επαρχία. Μέσα στο πλαίσιο της Ελλάδας του Μεσοπολέμου, πρέπει να προσεγγίσουμε τη γλώσσα και τις γλωσσικές ποικιλίες των ηρώων. Γιατί άραγε να ανησυχεί τόσο το θέμα της αριστοκρατίας τον Καραγάτση; Ας μην ξεχνάμε ότι ο Καραγάτσης (ψευδώνυμο του Δημήτρη Ροδόπουλου, (1908-1960) ήταν γόνος μιας αρχοντικής, κυριαρχικής οικογένειας, με πελοποννησιακές ρίζες που φθάνουν μέχρι την Επανάσταση. Η οικογένεια Ροδόπουλου κατάγεται από την Πάτρα.
Ο πατέρας του συγγραφέα μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας εγκαταστάθηκε στη Λάρισα . O Καραγάτσης ήταν το πέμπτο και τελευταίο παιδί της οικογένειας του τραπεζικού υπαλλήλου, Γεώργιου Ροδόπουλου, απόγονου οικογένειας αριστοκρατών γαιοκτημόνων και της Ανθής Μουλούλη, με καταγωγή από τον Τύρναβο της Θεσσαλίας. Αδέλφια του ήταν η Ροδόπη [που έπασχε από ψυχασθένεια], ο Νίκος, ο Κωνσταντίνος [επανειλημμένα βουλευτής, υπουργός και Πρόεδρος της Βουλής] και η Φωφώ. Το επάγγελμα του πατέρα του, τον οδήγησε στο να μεγαλώσει ζώντας τα παιδικά του χρόνια σε διάφορες Ελληνικές πόλεις, όπου ο πατέρας του υπηρέτησε ως διευθυντής τράπεζας, όπως ο Πύργος το 1908, το Αίγιο το 1910, η Θεσσαλονίκη το 1913, η Λάρισα το 1914, στα Χανιά στην Κρήτη το 1918 και από το 1919 έως το 1921 στην Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που σχεδόν οι περισσότερες από αυτές τις πόλεις στις οποίες έζησε ο Καραγάτσης αποτελούν μερικούς από τους χώρους δράσης του “ Γιούγκερμαν”.
Στην συνέχεια της εργασίας μας θα απαντήσουμε στα ερωτήματα: Τι είναι γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες, θα αναλύσουμε διεξοδικά τη γλώσσα και τις γλωσσικές ποικιλίες που συναντήσαμε στο μυθιστόρημα του Μ.Καραγάτση “Γιούγκερμαν” καθώς και το ιστορικό κοινωνικό πλαίσιο του Μεσοπολέμου μέσα στο οποίο κινούνται οι ήρωες του Γιούγκερμαν ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τις γλωσσικές ποικιλίες των ηρώων του μυθιστορήματος. Στο δημιουργικό κομμάτι της εργασίας θα ασχοληθούμε με την δημιουργία νέων διαλόγων με κάποιες από τις ήδη υπάρχουσες γλωσσικές ποικιλίες επιλεγμένων χαρακτήρων του μυθιστορήματος.
