Πρόλογος

    Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως θέμα «Γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες στο μυθιστόρημα του Μ.Καραγάτση Γιούγκερμαν». Γιατί όμως  επέλεξα να ασχοληθώ με τον Γιούγκερμαν του Καραγάτση  και  δη με τη γλώσσα και τις γλωσσικές ποικιλίες; Καραγάτσης ίσως γιατί  κρατώ καταγωγή από τη Ραψάνη του Ολύμπου  που σου γεννά ένα τρομερό συναίσθημα όταν αντικρίζεις από εκεί μια ανατολή, πόσο μάλλον όταν ξέρεις ότι κάποτε και εκείνος απολάμβανε την απεραντοσύνη της ίδιας θέας. 

Γλώσσα, γιατί με τη δική της απεραντοσύνη,  εκφράζει πέρα από το άτομο, ολόκληρο τον κόσμο.  Γλώσσα γιατί δεν την κάνεις δική σου μαθαίνοντας γι αυτή θεωρίες. Ούτε φτάνουν η γραμματική και το συντακτικό. Αυτά μιλούν για τη γλώσσα. Την ουσία του λόγου την κατακτάς, όταν του παραδίνεσαι, όταν βυθίζεσαι στον απύθμενο θησαυρό του.

Πρέπει όμως να το θελήσεις. Το είπε και ο Σολωμός : «Υποτάξου πρώτα στη γλώσσα του λαού σου, και αν είσαι αρκετός κυρίεψε την». Το είπε και ο Σεφέρης: «Κανένας συγγραφέας δεν μπορεί να σταθεί, αν δεν είναι άρχοντας της γλώσσας, όχι των λεξικών ή του συνταχτικού αλλά αυτής της ζωντανής φύσης που του μεταγγίζει κάθε στιγμή που ανασαίνει η φυλή του» και νομίζω ότι  ο Καραγάτσης το κατάφερε αυτό. 

Η Γλώσσα επισημαίνει ο Τριανταφυλλίδη: «δεν είναι, καθώς φαντάζονται κάποιοι, αράδιασμα από λέξεις, τύπους και κανόνες, όπως αναγράφονται σε λεξικά και γραμματικές... παρά η έκφραση του εσωτερικού μας κόσμου, κύμα ζωής, άνοιγμα και επαφή ψυχών, ανταλλαγή αισθημάτων και σκέψεων μέσα σε συνομιλία, ερώτηση και απόκριση, άρνηση και κατάφαση, προσταγή, απαγόρευση και παράκληση, μικροεπεισόδια, πεζότητες και ταπεινότητες της καθημερινής ζωής και έξαρση και κατάνυξη , τραγούδι και κλάμα, χαρά και καημός, τρικυμία και γαλήνη, αγάπη και πάθος, αγωνία και κατάρα, επιστήμη και ζωή, σκέψη, ενατένιση της μοίρας και φιλοσοφία. Όλα αυτά είναι γλώσσα ατομική και εθνική».

Η γλώσσα είναι και κοινωνικό προιόν: εκπορεύεται από την κοινωνία, υπηρετεί την κοινωνία και επιστρέφει σε αυτή. Για να αναλύσει επομένως κανείς τη γλώσσα επιβάλλεται να τη συσχετίσει με τα κοινωνικά και ιστορικά γεγονότα, τις γεωγραφικές της διαστάσεις και κάπως έτσι και εμείς θα ανακαλύψουμε τις  γλωσσικές ποικιλίες της Ελλάδας του Μεσοπολέμου μέσα από τις γλωσσικές φωνές των ηρώων του μυθιστορήματος του Καραγάτση.Συνιθίζεται στην τελευταία παράγραφο προλόγων να γράφονται ευχαριστίες. Αντί ευχαριστιών λοιπόν λίγος Μπρέχτ...

Γλώσσα είμαι εγώ.

Γλώσσα είσαι εσύ.

Γλώσσα είναι ο κόσμος.

      Γλώσσα είναι η αγάπη και ο πόνος.

     Γλώσσα είναι το ντύσιμο, 

     η έκφραση του προσώπου, 

   οι χειρονομίες,

   η ανταπόκριση.

      Γλώσσα είναι να φαντάζεσαι,

   να σχεδιάζεις, 

   να δημιουργείς, 

   να καταστρέφεις

Γλώσσα είναι ο έλεγχος και η πειθώ

Γλώσσα είναι η επικοινωνία

Γλώσσα είναι το γέλιο

Γλώσσα είναι το μεγάλωμα

Γλώσσα είμαι εγώ 

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα

Δημιουργική Γραφή

Γλώσσα και γλωσσικές ποικιλίες

στο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση "Γιούγκερμαν"